Waarom het bespreekbaar maken van (dreigende) overbelasting beter is dan je ziekmelden.
OMDAT VOORKOMEN BETER IS DAN GENEZEN
Een aangescherpt verzuimbeleid krijgt doorgaans niet de handjes op elkaar. ‘Mag je niet eens meer ziek worden?’ klinkt het al snel. Joan van Zomeren en Erik Heijdendael – samen verantwoordelijk voor de programmalijn De vitale medewerker – kennen dit soort reacties ondertussen wel. Ze verwijzen in zo’n geval steevast naar de INNOVO visie op verzuim ‘heel de mens’: “Dacht je nou echt dat wij iemand met 39 graden koorts kost wat kost aan het werk willen houden omdat we anders een vervanger moeten betalen? Goed onderwijs voor onze 9908 leerlingen staat of valt met fitte, vitale, enthousiaste, gezonde en betrokken medewerkers. Zorgen dat je aan het werk bent en blijft, is een gezamenlijke verantwoordelijkheid!”
SCROLL OMLAAG
Aan het woord
Joan van Zomeren
College van Bestuur
Erik Heijdendael
directeur servicebureau en bestuurssecretaris
die Karin* toch!
Ken je Karin? Die fantastische leerkracht waar de kinderen en de ouders mee weglopen? Die altijd als eerste haar hand opsteekt als er een klus geklaard moet worden? Die meteen tijd vrijmaakt als een collega eens haar hart moet luchten en die met hart en ziel elke leerling ondersteunt die wat extra aandacht nodig heeft. Op elk rapport van elke leerling schrijft Karin een uitgebreid persoonlijk verhaal. Dat moet, vindt Karin. Daar hebben de kinderen en de ouders recht op. Een schat van een vrouw, collegiaal tot en met, altijd bereid om een tandje bij te zetten, echt iemand waar je altijd op kunt rekenen. Gewoon goed is voor Karin nooit goed genoeg. Ze werkt meer dan fulltime, is altijd als eerste op school – “dan is het rustig en krijg ik bergen werk gezet en bovendien is de koffie al klaar als de rest komt en de klas opgeruimd en de post verdeeld en …” – en doet bijna altijd het licht uit en het alarm aan. Haar bureau mag dan altijd opgeruimd zijn, maar haar uitpuilende agenda met knipsels en kopietjes en ontelbare notitieblaadjes vertellen een ander verhaal. Het lokaal ziet er netjes uit, maar haar hoofd zit overvol. To-dolijstjes komen nooit af, Karin regelt alles voor iedereen, maar vergeet zichzelf. Ze weet heus wel dat ze niet zo slim bezig is. Maar ach, nog even een tandje bijzetten en dan komt het allemaal goed. Ken of ben je zo’n Karin?
* Karin is een willekeurig gekozen naam. Hier had net zo goed Paul of Maria of Kelly kunnen staan.
lucht en regelruimte nodig
Erik en Joan leggen uit dat INNOVO vier programmalijnen kent, die – uiteraard – met elkaar in verbinding staan: Onderwijs Anders Organiseren, De vitale medewerker, ICT in het onderwijs en de ondersteunende programmalijn Services 2020. Een simpel voorbeeld: het onderwijs zo organiseren dat je niet meer in je uppie maar samen met collega’s verantwoordelijk bent voor een groep met kinderen, moet lucht en regelruimte brengen. En dat is precies wat onze Karins nodig hebben. Want als er één ding duidelijk is in tijden dat er veel van ons gevraagd wordt en we langer gaan doorwerken, is het wel dat je maar beter kunt zorgen dat je fit bent en blijft en dat je ‘de schwung’ erin houdt.
Voorkomen dat jij acuut en langdurig uitvalt omdat je overbelast bent en blijft, begint bij jezelf en bij vertrouwen hebben in een ander. Kaart het aan, lucht je hart en vraag om hulp. De directeur die alleen maar zegt als je je dan eindelijk huilend meldt: ‘wat rot voor je’ of ‘ga maar eens bij de bedrijfsarts langs’ heeft het niet begrepen. Hij of zij heeft in dezen ook een verantwoordelijkheid: signalen oppikken, meedenken, praten over, samen zoeken naar regelruimte… En voor je directe collega’s geldt natuurlijk hetzelfde. Lekker makkelijk, zo’n Karin in het team, toch?
.
“Bij een naderende burn-out werk je samen met je leidinggevende aan constructieve maatregelen. Vluchten in verzuim is niet de oplossing”
andere tijden, andere spelregels
De komende maanden vertellen we je alles over het nieuwe verzuimbeleid en de duidelijke afspraken over de eigen en de gedeelde verantwoordelijkheid die we met elkaar maken.
Joan van Zomeren: “Details volgen nog, maar voor nu is het alvast goed om te weten dat we samen de handen ineenslaan om verzuim te voorkomen en te beperken en de last daarvan – voor de medewerker zelf, de schoolleiding, de collega’s, de kinderen en de organisatie in zijn geheel – te minimaliseren.”
beroepsziekte in het onderwijs
De frequentie van ziekmelden is in het onderwijs niet eens zo heel hoog. Het verantwoordelijkheidsgevoel is immers groot: het programma is overvol en je stuurt de kinderen toch zeker niet naar huis… Maar als mensen ziek worden met een burn-out – en voor wie het nog niet doorhad: de Karins van deze wereld stevenen daar keihard op af – dan ben je vaak van het ene op het andere moment tot niks meer in staat en duurt het vaak heel erg lang voordat je weer terug aan het werk kunt gaan. Schilders en stratenmakers kennen de beroepsziektes van rug- en knieklachten. In het onderwijs staat een burn-out – too much, too heavy, too long – met stip op nummer één.
“Verzuimbeleid gaat over niet meer dan een dialoog over het samen afspraken maken over de gevolgen van afwezigheid”
